دستورالعمل شرایط آماده سازی و ارسال نمونههای آزمایشگاهی
شرایط صحیح نمونهگیری و ارسال نمونهها، تاثیر بسزائی در نتایج قابل قبول آزمایش دارد. زمانی که نمونه ارسال شده، فاقد شرایط کافی و لازم باشد، یعنی نمونههای بدون نام، حجم کم، ارسال نمونه درظروف نامناسب با درپوش نامناسب، بستهبندی غیراصولی و یا مسائل کیفی نمونه(همولیز و لیپمیک و..) همه و همه منجر به تجدید نمونه بیمار، تکرار آزمایش و مهمتر از همه تاخیر در تشخیص و درمان بیماری را باعث میگردد.
بنابراین توصیه میشود:
• لوله و ظروف ترجیحا ً پلاستیکی با درپوش محکم و مناسب بدون نشت نمونه و در برابر ضربه مقاوم باشد.
• نمونههائی که برای سلامتی خطرناک هستند و بیماریزا مانند کشتهای بروسلا،باسیل، سل و انواع ویروسها باید درون ظرف مخصوص دیگری قرار گیرند. تا از نظر استحکام و جلوگیری از نشت مایعات مطمئن باشد.
• نمونههای عفونی با برچسب از بقیه نمونهها قابل تفکیک باشد.
• فرم درخواست آزمایش با مشخصات کامل بیمار(نام،نام خانوادگی،سن بیمار،جنس بیمار،شماره پذیرش،نوع آزمایش مورد نظر)بصورت خوانا تکمیل شودو سپس درون محافظ قرار دهید.
• برای آزمایشهائی که نیاز به فرم مخصوص دارند، مانند: آزمایش سلامت جنین و آزمایشهای داروئی و سم شناسی و.. تمامی اطلاعات خواسته شده تکمیل گردد، فرم به برگه درخواست الصاق گردد.
• لامهای ارسالی جهت حفاظت از شکستگی و آسیب حتماً درون جعبههای کوچک مخصوص لام قرار داده شود.
• نمونههای سنگ در ظروف مناسب سنگ با درپوش مناسب و برچسب مناسب ارسال گردد.
• روی لوله و ظروف تمامی نمونهها برچسب نام و نامخانوادگی بیمار به همراه نوع نمونه (سرم-پلاسما EDTA- پلاسما سیتراته یا هپارینه-CSF و….) بطور خوانا حتماً قید گردد.
• نمونههایی که میبایست منجمد باشند از ذوب و انجماد مجدد خودداری شود.
• نمونهها از نظر کیفی و کمی بررسی شود و نمونه همولیز و ایکتریک و آلوده و حجم ناکافی برای جلوگیری از اتلاف وقت و تأخیر در جوابدهی ارسال نگردد.
• نمونه حاوی هر ضد انعقاد به جز EDTA/ بافتهای همراه فرمالین و سواپهای چوبی بدون ترانسپورت جهت PCRمناسب نمیباشند.
حداکثر زمان جداسازی از لحاظ نمونه گیری ۱ساعت میباشد، برای موارد جداسازی سریع این زمان ۲۰دقیقه میباشد .
نمونهها را درون یک بستهبندی مناسب از نظر رعایت زنجیره سرد (کلمن) قرار دهید.سپس کیسههای یخ (قبلاً در فریزر قرار دهید تا کاملاً منجمد شود) را در اطراف نمونهها قرار دهید. لیست برگه درخواست به همراه فرمهای مربوطه درون محافظ گذاشته، سپس در فرورفتگی داخل درب کلمن قرار دهید. آدرس و مشخصات خودتان (آزمایشگاه فرستنده) را بر روی سطح خارجی کلمن الصاق کنید. رعایت موارد فوق کمک میکند تا نمونهها در شرایط یخچالی مناسب (رعایت زنجیره سرد) حمل و ارسال گردد.
شرایط نامناسب و غیر مقبول
۱- نمونههای بدون نام ۲- بدون برگه درخواست ۳- ناهمخوانی نام روی نمونه و برگه درخواست ۴- عدم رعایت شرایط صحیح نمونهگیری ۶- عدم رعایت زنجیره سرد در زمان نمونهگیری ونیز زمان حمل و نقل ۷- حجم ناکافی نمونه ۸- عدم وجود اطلاعات و سابقه در مورد برخی از آزمایشها (مثلاً درخواست Hb بدون ارسال لام و جواب اندکسها) ۹- نمونههای نشت کرده و شکسته شده ۱۰- ارسال نمونه با بستهبندی نامناسب ۱۱- برگه درخواست آلوده با خون و یا سایر آلایندهها